آیا مصدق پیشنهاد آمریکا (شراکت ۵۰-۵۰) را رد کرد؟
تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۸۳۰۲۲
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در آستانۀ هفتادمین سال‌گرد کودتای 28 مرداد 1332 در چند بخش برخی از مهم‌ترین نکات و ابهامات در رد کودتا بودن کودتا یا در نکوهش دکتر محمد مصدق به سبب رد پیشنهادهای میانجی‌گرانه آمریکا را برمی‌رسیم:
1. برخی انتقاد می‌کنند که دکتر مصدق لجاجت کرد وگرنه می‌توانست پیشنهاد آمریکایی‌ها برای مشارکت 50-50 را بپذیرد ولی به خاطر اصرار بر مالکیت کل شرکت نفت همه را از دست داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او از هر سفر غیر ضرور پرهیز داشت و اهل سخنرانی و افتتاحیه به سبک امروز و سفرهای طولانی هم نبود اما به آمریکا رفت و روزها و ساعت‌ها مذاکره کرد. اتفاقا مصدق بود که پیشنهاد کرد یک شرکت بی‌طرف و ترجیحا یا مثلا هلندی مدیریت نفت را برای دوره انتقال بر عهده گیرد و آمریکایی‌ها هم پیشنهاد شراکت 50- 50 را مطرح کردند.
شاید بگویید، خوب منتقدان و زیباکلام نیز همین را می‌گویند. بله، اما این نصف واقعیت است و همه واقعیت نیست. زیرا همه واقعیت این است که اگرچه پیشنهاد از آمریکا بود اما آن که نپذیرفت مصدق نبود، بلکه انگلستان بود!
شگفتا که بخش اول را که راست است (پیشنهاد شراکت 50-50) می‌گویند ولی بخش دوم را که رد پیشنهاد از جانب انگلیسی‌ها‌ست نمی‌گویند و به مصدق نسبت می‌دهند و می‌گویند او با 50-50 مخالف و خواستار صندوق مشترک و فرمول موقت مدیریت بانک جهانی بود.
بله، با چند گزینه رفته بود اما آنچه امریکا به عنوان میانجی اختلاف ایران و بریتانیا پیشنهاد داد همان شراکت 50-50 بود. منتها مصدق نبود که رد کرد. بریتانیا رد کرد. بهترین سند همان است که آقای علی مرادی مراغه‌ای تاریخ‌پژوه به آن دست یافته است. سند محرمانه یا فوق سری یا تازه آزاد شده هم نیست.
کتاب خاطرات دین آچسون وزیر خارجه دولت هری ترومن است. در کتابی 850 صفحه ای که متاسفانه به فارسی ترجمه نشده است با عنوان: « حضور از آغاز/ خاطرات من از دوران وزارت خارجه».
در صفحه 500 متن انگلیسی آمده است: مصدق با تأسیس شرکت بی‌طرف مثلا هلندی برای مدیریت موافقت کرد و پیشنهاد ما شراکت 50-50 بود و قرار شد به انگلستان منتقل کنیم.
ملاحظه می‌کنید که نگفته مصدق مخالفت کرد یا چنان که برخی در داخل می‌گویند لجوج بود. اتفاقا به آمریکایی‌ها سوء ظن نداشت و رهبران جمهوری اسلامی انتقاد می‌کنند که چرا به آمریکا اعتماد کرد اما آقای زیباکلام می‌گوید لجاجت کرد!
کدام لجاجت؟ او که در حال مذاکره با آمریکا بر سر چند گزینه بود که سایه انگلستان را با سپردن به صندوق یا شرکت دیگر یا بانک جهانی کوتاه کند. در صفحه 501 کتاب - متن انگلیسی- وزیر خارجه وقت امریکا با صراحت و بی هیچ ابهامی می‌نویسد:
به وزیر خزانه‌داری بریتانیا گفتم موافقت مصدق با شراکت 50-50 را گرفتم اما او در پاسخ گفت: چرا به دزد نفت ما اجازه دادید به آمریکا بیاید و با او گفت‌و‌گو کردید؟ او باید نابود شود. این سخن وزیر خزانه‌داری بریتانیا راه حل هر گونه توافق و مصالحه و یک فرمول آبرومندانه برای حل مسأله را از بین برد.
پس این ادعا که مصدق پیشنهاد شراکت 50-50 را لجوجانه نپذیرفت مردود است و حتی وزیر خارجه آمریکا از قول او به وزیر خزانه داری بریتانیا گفته قبول کرد اما انگلیسی‌ها قبول نکردند.
در بخش دوم به این ادعا خواهیم پرداخت که شاه قانونا حق داشته در غیاب مجلس نخست وزیر را عزل کند و عزل قانونی کودتا نیست. در آنجا گفته خواهد شد:
اولا انحلال مجلس در تاریخ 25 مرداد 1332 بوده و تاریخ دستخط عزل 22 مرداد که بعد شده 23 مرداد.
ثانیا شاه به درخواست مصدق برای امصای فرمان انحلال پاسخ نداد. اگر انحلال بدون امضای او رسمیت نداشته پس مجلس وجود داشته است.
ثالثا در متمم قانون اساسی مشروطه نیامده شاه در غیاب مجلس می تواند نخست وزیر را برکنار کند.
رابعا انحلال مجلس در پی رفراندوم بوده و در رفراندوم مردم هم به انحلال رای دادند و هم به ادامه کار دولت تا تشکیل مجلس جدید و اگر مجلس به خاطر رفراندوم منحل شده بود و شاه در دوره فترت بود طبق همان رفراندوم دولت هم باید ادامه می یافت.
خامسا چرا فرمان عزل نخست وزیر را وزیر دربار و روز روشن نبرد و شبانه سرهنگ نصیری فرمانده گارد شاهنشاهی برد؟
ششم این که نصیری در رامسر نامه سفید امضا از شاه گرفت و کودتاچیان 25 مرداد برای بازداشت مصدق آن را عجولانه پر کردند. هیچ یک از دستخط های رسمی غلط ندارد. در این دستخط مرداد را نادرست نوشته و اصلا کدام دستخط؟ هیچ جا اصل فرمان ثبت و ضبط نشده است. در حالی که در کشوری با سنت بسیار دیرپای پادشاهی و دربار فرمان پادشاه ثبت و ضبط می شود.
به این موارد و ادعاهای دیگر در بخش دوم با توضیح بیشتر می‌پردازم.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: کودتای ۲۸ مرداد مصدق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۸۳۰۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بلینکن: کمک‌های نظامی جدید به اوکراین، سرمایه‌گذاری در آمریکا است
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اسپوتنیک، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا امروز شنبه در سخنانی کمک‌های نظامی جدید این کشور به اوکراین را سرمایه‌گذاری در آمریکا عنوان کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد: کمک‌های نظامی جدید آمریکا به اوکراین به ارزش ۲ میلیارد دلار به منزله سرمایه‌گذاری در ایالات متحده آمریکا خواهد بود.
بلینکن در ادامه این سخنان افزود: تقریبا تمامی دارایی‌های جدیدی که سرمایه‌گذاری می‌کنیم، در ایالات متحده و بخش صنعتی ما باقی خواهد ماند. این موضوع شغل‌های جدیدی را در آمریکا ایجاد می‌کند و از این طریق می‌توانیم به اوکراین کمک کنیم.
گفتنی است چندی پیش مجلس سنا آمریکا قانون کمک‌های خارجی این کشور به هم‌پیمانان ایالات متحده از جمله، اوکراین، رژیم صهیونیستی و تایوان را به تصویب رساند.
بیست‌وچهارم آوریل گذشته نیز «جو بایدن» رییس جمهور آمریکا قانون کمک به هم‌پیمانان ایالات متحده را امضا کرد تا به این ترتیب آخرین مانع قانونی تداوم ارسال تسلیحات آمریکایی به اوکراین بر طرف شود.
کد خبر 6096239
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود